Tạo 1 ý tưởng kinh doanh độc đáo là một điều khó khăn, nhưng để biến ý tưởng thành hiện thực là cả một quá trình gian khổ. Khởi nghiệp kinh doanh và ra mắt doanh nghiệp không bao giờ là con đường bằng phẳng.
Đã có quá nhiều tên tuổi lớn khởi nghiệp startup vô cùng gian nan, không ít lần đứng trước nguy cơ trắng tay hoặc không có khách hàng, nhưng khó khăn không đồng nghĩa với kết thúc. Điều quan trọng là phải vững tin và tiếp tục tập trung tâm trí cùng sức lực vào ý tưởng của mình.
Đó là trường hợp của Uber, thương hiệu gây ra nhiều cuộc tranh luận nhất về tính hợp pháp hay không hợp pháp, phù hợp hay không phù hợp. Kết luận thế nào có lẽ sẽ còn cần một thời gian rất lâu nữa mới ngã ngũ, thế nhưng chúng ta phải thừa nhận một điều: đây là một trong những Startup thành công nhất trên thế giới hiện nay, thậm chí có thể sẽ trở thành Startup đắt giá nhất lịch sử trong những năm tới.
Đâu là cơ sở để nhận định như thế? Đó là việc Uber đang tìm kiếm các nhà đầu tư và tài trợ mới, dự kiến sẽ nâng con số 41 tỉ USD giá trị hiện nay vượt qua Facebook để trở thành Startup đắt giá nhất trong lịch sử. Facebook là công ty duy nhất trên thị trường hiện nay đạt đến giá trị 50 tỉ USD khi vẫn chỉ là một công ty tư nhân.
Đi đúng trào lưu của xã hội
Tên đầy đủ của công ty là Uber Technologies Inc, một công ty mạng lưới chuyên chở (transportation network company – TNC) của Mỹ.
Uber viết ra và dùng một chương trình điện toán trên điện thoại – cả iPhone lẫn Android, gọi là Uber mobile app (ứng dụng di động Uber). Ứng dụng này giúp người cần được chuyên chở gửi một yêu cầu đến cho Uber, yêu cầu này được Uber chuyển cho một hay nhiều người lái xe dùng xe riêng của họ để làm việc với Uber.
Có thể là truyện truyền kỳ tân thời mà cũng có thể có thật, ý tưởng về Uber nảy sinh trong một đêm đông tuyết giá ở Paris, khi hai người bạn, mà sau này trở thành sáng lập viên của công ty này, tên là Travis Kalanick và Garrett Camp, tìm đỏ mắt không ra một chiếc taxi. Họ thề rằng sẽ có cách để ai cũng có thể chỉ cần bấm một cái nút là có xe đến chở.
Thực ra thì lúc đầu Uber cũng đã định làm công ty taxi. Travis Kalanick và Garrett Camp đã mua tên mạng UberCab năm 2009. Tháng 6/2010, họ phát hành Uber app trên mạng.
UberCab bắt đầu hoạt động vào năm 2010 với vài chiếc xe và một ít nhân viên. Công ty gặp thời, vì đúng thời. Trào lưu của xã hội là hi-tech, với cung cách gọi xe bằng cách quẹt quẹt chấm chấm trên điện thoại thông minh với internet và GPS, khỏi xài tiền mặt mà tiền xe được thanh toán ngay vào thẻ Visa, đặc biệt là được ngồi trên một chiếc xe sang trọng – quả là một cung cách vừa mới, vừa lạ, vừa thời thượng. Lúc mới ra đời, Uber chỉ phục vụ bằng xe xịn, một loại duy nhất UberBlack với xe màu đen sang trọng.
Nhờ những người đi xe quảng cáo không công cho họ trên mạng, UberCab phất lên. Nhưng đến tháng 10/2010, một trở ngại xảy đến khiến UberCab phải cắt chữ Cab và chối đây đẩy rằng mình không phải là một công ty taxi. Đó là khi Cơ quan Vận chuyển của thành phố San Francisco và Ủy ban Tiện ích bang California ra lệnh cho công ty phải ngưng và chấm dứt hoạt động. Lý do chính là chữ Cab trong tên gọi của họ: công ty không có giấy phép hoạt động ngành taxi.
Travis Kalanick nổi cáu: “Chúng tôi hoạt động hoàn toàn hợp pháp, thế mà chính quyền muốn triệt hạ chúng tôi. Trong trường hợp này, chỉ có một trong hai cách, hoặc là làm theo lệnh của họ hay chiến đấu cho điều mà mình tin”.
Thế là Travis Kalanick tiến hành một thủ thuật, sau này trở thành tập quán kinh doanh mà ông theo đuổi cho đến nay là “đối đầu có nguyên tắc”. Uber phớt lờ lệnh của bang California, đổi tên công ty từ UberCab thành Uber. Họ mua lại tên miền Uber.com do Universal Music Group làm chủ bằng 2% cổ phần của công ty (sau này Uber mua lại số cổ phần đó với giá 1 triệu USD, đến nay trị giá đến hàng trăm triệu).
Năm 2012, Uber bắt đầu mở rộng ra bên ngoài nước Mỹ. Đến giữa năm 2015, tài sản công ty được ước lượng giá trị 50 tỉ USD. Năm 2015, thu nhập của Uber lên đến 10 tỉ USD.
